درگاه:ادبیات کردی
درگاه‌های ویکی‌پدیا: فرهنگ · جغرافیا · بهداشت و درمان · تاریخ · ریاضیات · علوم طبیعی · مردم · فلسفه · دین · اجتماعی · فناوری
|
ویرایش درگاه ادبیات کردی
 ادبیات کردی به نوشته‌ها، سروده‌ها و داستان‌هایی گفته می‌شود که به گویشهای زبان کردی مانند فیلی، سورانی، کرمانجی و گورانی نوشته یا سروده شده‌اند. از بزرگان ادبیات کلاسیک کردی می‌توان به جزیری، احمد خانی، نالی، مولوی کرد، خان منصور و شاکه، غلامرضا ارکوازی ومستوره اردلان اشاره کرد. از میان معاصران هم می‌توان شیرکو بی‌کس، عبدالله پشیو، هژار و هیمن اشاره کرد. به طور کلی آثار شعر کردی در طول تاریخ بسیار زیادتر از آثار نثر کردی است. ویرایش نوشتار برگزیده
 مَم و زین نام یکی از داستان‌های منظوم عاشقانه به زبان کردی کرمانجی سروده احمد خانی (۱۶۵۱ -۱۷۰۷) است که درسدهٔ ۱۷ نوشته شده‌است. مم و زین را بهترین قطعه ادبی به زبان کردی کرمانجی دانسته‌اند. مم و زین داستان مهر پرشور دو دلدار به نامهای مم و زین است که این دو در پایان داستان در ناکامی جان می‌سپارند. صحنه این داستان در سرزمین جزیره در شمال میانرودان (شمال عراق و جنوب ترکیه) در قلمرو امیر سرزمین بوتان است. در سال ۱۹۹۲ فیلمی دربارهٔ مم و زین و به همین نام از سوی امید ایلچی در ترکیه ساخته شد. مم و زین را عبدالرحمن شرفکندی از کردی کرمانجی به کردی سورانی ترجمه کرده‌است. تنها نکته‌ای که این شاهکار ادبی را ازسایر منظومه‌های عاشقانه جدا می‌سازد و براستی نکته جالب توجهی است، تغییرِ معشوق فرد عاشق در پایان داستان و گرویدن او به سمت عشق واقعی که همان عشق به خداوندیکتا می‌باشد است، چیزی که در داستان‌های عاشقانه کمتر شاهد آن هستیم. ویرایش زندگی‌نامهٔ برگزیده
 نالی (۱۷۹۵–۱۸۵۵) با نام کامل ملا خدر شاویسی میکایلی شاعر کرد و بنیان‌گذار مکتب شعری بابان است. وی در قریه خاک و خول در شهرزور به دنیا آمد و پس از مطالعه قرآن و صرف و نحو در شهرزور، به قصد تحصیل علم به مهاباد، سنندج و حلبچه رفت. نالی در ادبیات کردی به غزلهای عاشقانه اش شناخته شده‌است. نقش وی از آن نظر در تاریخ ادبیات کردی برجسته است که از اولین کسانی بود که به گویش سورانی شعر سرود و پس از وی شعرای بسیاری چون کردی، سالم (شاعر) و حاجی قادر کویی، محوی، وفایی، ناری (شاعر)، حریقی و قانع به شعر سورانی روی آوردند. ویرایش نوشتارهای برگزیده
ویرایش نگارهٔ برگزیده
 بختیار علی رمان‌نویس، شاعر و مقاله‌نویس فعال معاصر کرد عراق است. ویرایش رمان
درد ملت (به کردی: "ژانی گه‌ل) (به انگلیسی: Jani Gal) نام رمانی است اثر نویسنده و سیاست‌مدار کرد، ابراهیم احمد. این رمان توسط محمد قاضی و احمد قاضی زیر عنوان درد ملت از کردی سورانی به فارسی ترجمه و در ۱۹۸۰ در ایران به چاپ رسید. ابراهیم احمد این رمان را در سال ۱۹۵۶ نوشت ولی تا سال ۱۹۷۲ به صورت کتاب به چاپ نرسیده بود. در ۱۹۶۹ بخش‌هایی از آن در روزنامه کردی رزگاری در سلیمانیه منتشر شده بود. ابراهیم احمد این رمان را به جنگجویان الجزایر تقدیم کرده بود. رمان درد ملت به ترکی و فرانسوی هم ترجمه شده و در سال ۱۹۹۲ نسخه کرمانجی آن هم در استکهلم به چاپ رسید. ویرایش آنچه می‌توانید انجام دهید
ویرایش گفتاورد
«آدمی نباید آخر سر به جواب پرسش‌هایی فکر کند که در طول زندگی نتوانسته برای آن‌ها جوابی پیدا کند. قبل از مرگم می‌خواهم قدرت آن را داشته باشم که به جواب هیچ پرسش حقیری فکر نکنم.» ویرایش آیا می‌دانید
ویرایش شعر
محوی — |
